विपुल कुमार कुशवाहा

स्थायी ठेगाना: मधेस प्रदेश, सर्लाही जिल्ला, हरिवन नगरपालिका, वडा नं. ७, कुशवाहा टोल
सुरुवात: बाल क्लबदेखि सामाजिक चेतनासम्म
म एक गाउँमा हुर्किएको व्यक्ति, जसले सामाजिक न्याय, समावेशिता, र दिगो विकासका क्षेत्रमा निरन्तर योगदान दिँदै आएको छु। मेरो सामाजिक सेवाको यात्रा १६ वर्षको उमेरमै विद्यालयको बाल क्लब बाट सुरु भयो। यस क्लबमार्फत, मैले बालबालिकाको हक अधिकारको संरक्षण र बालविवाहको अन्त्यका लागि काम गरें।

विद्यालयस्तरबाट सुरु भएको मेरो अभियान क्रमशः व्यापक हुँदै गयो। समाजमा व्याप्त विभेद, अन्याय, र अव्यवस्थित संरचनालाई परिवर्तन गर्न सकिन्छ भन्ने विश्वासका साथ मैले विभिन्न संघसंस्थासँग सहकार्य गर्दै सामाजिक परिवर्तनका लागि सक्रिय भूमिका निर्वाह गरें।
जलवायु परिवर्तन र कायापलटको भूमिकामा मेरो योगदान
बाल अधिकारको क्षेत्रमा काम गरेपछि, मैले जलवायु परिवर्तनको प्रभावबारे सचेतना फैलाउने कार्यमा आफूलाई समर्पित गरें। कायापलट संस्था को सर्लाही जिल्ला संयोजक का रूपमा, मैले जलवायु परिवर्तनका असरहरूबारे जनचेतना अभिवृद्धि गर्न विभिन्न कार्यक्रमहरू सञ्चालन गरें।

जलवायु परिवर्तन मानवजनित क्रियाकलापको प्रत्यक्ष परिणाम हो। यस विषयमा समुदायलाई सचेत गराउन मैले विभिन्न सिर्जनात्मक अभियानहरू, छलफल कार्यक्रमहरू, र प्रदर्शनीहरूको आयोजना गरें। वातावरण संरक्षणका उपायहरू, जैविक विविधताको महत्त्व, र वातावरणमैत्री जीवनशैलीबारे आम जनतालाई जानकारी गराउँदै जलवायु परिवर्तनको रोकथामका लागि व्यवहारिक उपायहरू अवलम्बन गर्न प्रेरित गरें।
युवा सशक्तिकरण र सुशासनको अभ्यास
जलवायु परिवर्तनमा काम गर्दै गर्दा, मैले युवा सशक्तिकरण र सुशासनको क्षेत्रमा पनि सक्रिय भुमिका निर्वाह गरें। सहयोगी समाज नेपाल द्वारा युरोपियन युनियन, हेल्भेटास नेपाल, र हरिवन नगरपालिकाको सहकार्यमा सञ्चालित "स्थानीय शासन प्रक्रियामा युवा सहभागिता प्रवर्द्धन" कार्यक्रममा हरिवन युवा सञ्जाल को सदस्यका रूपमा आबद्ध भएँ।यस अभियानमार्फत, मैले युवा सहभागितालाई प्रवर्द्धन गर्दै उनीहरूलाई स्थानीय शासन प्रक्रियामा संलग्न गराउने प्रयास गरें। सुशासन, पारदर्शिता, र जवाफदेहिताका पक्षमा युवाहरूलाई परिचालन गर्दै उनीहरूलाई नेतृत्वदायी भूमिकामा अघि बढाउन महत्वपूर्ण भूमिका खेलेँ।

विश्व सामाजिक मञ्चमा मेरो सहभागिता: स्थानीय मुद्दादेखि विश्वव्यापी मञ्चसम्म
मेरो सामाजिक कार्यको यात्रा नेपालमै पहिलोपटक आयोजित विश्व सामाजिक मञ्च (World Social Forum) सम्म विस्तार भयो। यस अन्तर्राष्ट्रिय मञ्चमा सहभागिता जनाएर, मैले आफ्नो स्थानीय तहका सामाजिक मुद्दाहरूलाई विश्वव्यापी बहसमा ल्याउने अवसर पाएँ।विश्व सामाजिक मञ्च भनेको विश्वभरका सामाजिक आन्दोलनहरू, संघसंस्था, र अभियन्ताहरूलाई एकसाथ ल्याउने महत्वपूर्ण प्लेटफर्म हो। यस मञ्चले सामाजिक न्याय, दिगो विकास, मानव अधिकार, र समावेशीताजस्ता विषयमा छलफल गर्ने अवसर प्रदान गर्दछ।

मञ्चमा भाग लिँदा, मैले विभिन्न देशका अभियन्ताहरूसँग अनुभव आदान-प्रदान गर्ने अवसर पाएँ। मैले नेपालको युवा सहभागिता, जलवायु परिवर्तन, शिक्षा प्रणाली, तथा स्थानीय शासन प्रक्रियासम्बन्धी अनुभवहरू अन्तर्राष्ट्रिय स्तरमा प्रस्तुत गरें। विश्वभरका युवाहरूबीच सहकार्य, साझेदारी, र ज्ञान आदान-प्रदानको अवसर मिल्नाले मेरो दृष्टिकोणलाई थप फराकिलो बनायो।
स्थानीयदेखि विश्वव्यापी परिवर्तनको अभियान
मेरो यात्रा स्थानीय बाल क्लबबाट सुरु भई विश्व सामाजिक मञ्चसम्मको यात्रा मात्र नभई, सामाजिक परिवर्तनका लागि निरन्तर संघर्ष र प्रतिबद्धताको उदाहरण हो।नगरस्तरीय युवा सञ्जालदेखि अन्तर्राष्ट्रिय मञ्चसम्म पुग्ने यो यात्रा युवाहरूलाई संगठित र सशक्त बनाउने प्रेरणादायी उदाहरण हो। सामाजिक जागरूकता, जलवायु परिवर्तन, र सुशासन प्रवर्द्धन गर्दै समाजमा सकारात्मक परिवर्तन ल्याउने मेरो प्रयास जारी छ।

यस यात्राले दिगो विकासका लक्ष्यहरू (SDGs) प्राप्त गर्न र समावेशी समाज निर्माणमा महत्वपूर्ण योगदान पुर्‍याउने विश्वास म राख्छु। युवा नै परिवर्तनका संवाहक हुन्, र सही दिशा, सही नेतृत्व, र निरन्तर प्रयासका माध्यमबाट हामीले समाजलाई नयाँ युगतर्फ अगाडि बढाउन सक्छौं।
निष्कर्ष
मेरो सामाजिक कार्यको यात्राले देखाउँछ कि स्थानीय स्तरमा सुरु भएको परिवर्तनको अभियान अन्तर्राष्ट्रिय स्तरसम्म प्रभाव पार्न सक्छ। यदि सही उद्देश्य, निरन्तर प्रयास, र सामूहिक सहभागिता रह्यो भने समाजमा सकारात्मक रूपान्तरण सम्भव छ। म भविष्यमा पनि समाजसेवा, युवा सशक्तिकरण, जलवायु न्याय, र समावेशी विकासका क्षेत्रमा निरन्तर काम गरिरहनेछु।